Zdjęcie: participatif/Flickr.

Są drobiazgi, które miło jest usłyszeć - pomysłodawcy projektów, które wygrały w zeszłorocznej edycji budżetu obywatelskiego w Sopocie, mają być zapraszani na spotkania w Zakładzie Dróg i Zieleni, by omówić, jak konkretnie mają zostać zrealizowane. Jasne, że tak powinno być od samego początku, a nie dopiero przy trzeciej edycji. W Sopocie, dla części urzędników i radnych, taka bliższa współpraca z mieszkańcami to nowe doświadczenie. Niemniej jednak można zauważyć, że budżet obywatelski ma pozytywny wpływ na budowanie kultury demokracji. Idzie to może dość powoli, ale jednak.

Za przełomowe (jak na Sopot oczywiście) można uznać również to, że na ostatnim spotkaniu komisji ds. budżetu obywatelskiego przedstawiony został projekt strony internetowej budżetu obywatelskiego. Strona zapowiada się całkiem przyzwoicie i miejmy nadzieję, że wkrótce będzie dostępna w sieci. Zajęło to kilka lat, niemniej jednak wygląda na to, że w końcu się uda.

Co jeszcze można poprawić w sposobie organizowania budżetu obywatelskiego w Sopocie? Lista postulatów jest długa:

1. Podział Sopotu na 9 rejonów zamiast 4 okręgów wyborczych.
2. Możliwość wyodrębnienia kwoty na określone kategorie projektów ogólnomiejskich, np. edukacja, ekologia, pomoc społeczna, przez losowo wybraną grupę mieszkańców Sopotu (na zasadach panelu obywatelskiego/deliberacyjnego).
3. Utworzenie strony internetowej budżetu obywatelskiego, z odrębną domeną.
4. Zamieszczanie na stronie internetowej pełnych opisów wszystkich zgłoszonych projektów.
5. Powierzenie prowadzenia kampanii informacyjnej oraz organizacji spotkań z mieszkańcami organizacji pozarządowej lub innemu podmiotowi, który zostałby wyłoniony w konkursie.
6. Usunięcie z materiałów informacyjnych nazwiska prezydenta oraz radnych, aby podkreślić obywatelski charakter inicjatywy i nie promować prezydenta i radnych za publiczne pieniądze.
7. Szczegółowość opisów projektów powinna pozwalać na zrozumienie, co dokładnie jest przedmiotem projektu (wsparcie ze strony urzędu w opracowywaniu projektów – szczególnie w określaniu kosztów - oraz w wypełnianiu formularza).
8. Wstępny koszt projektu podaje pomysłodawca (jest on potem weryfikowany przez urząd i ZDiZ).
9. Pomysłodawca projektu zgłaszając projekt wyraża jednocześnie zgodę na podanie swojego imienia i nazwiska do publicznej wiadomości (dane kontaktowe są do wiadomości radnych i urzędu).
10. W skład zespołu weryfikującego projekty wchodzą radni oraz losowo wybrani mieszkańcy (niezwiązani z pomysłodawcami). Mieszkańcy powinni stanowić połowę składu zespołu, a oprócz nich w składzie powinni znaleźć się radni, przedstawiciel prezydenta i osoba/osoby wskazane przez organizacje pozarządowe.
11. Obowiązkowe załączanie zdjęcia lokalizacji, jeżeli projekt ma być realizowany w przestrzeni publicznej.
12. Stworzenie przejrzystej karty oceny formalno-prawnej projektów, które byłyby wypełniane przez urzędników i publikowane w internecie.
13. Wydawanie kart do głosowania wyłącznie w lokalach do głosowania (po okazaniu dowodu osobistego lub legitymacji szkolnej).
14. Możliwość oceny wszystkich projektów na karcie do głosowania, kilku z nich lub tylko jednego w skali od 0 do 5 (oraz liczenie średniej oceny projektów).
15. Możliwość przeprowadzenia dodatkowych konsultacji społecznych w sprawie wybranych projektów (nie mogą one jednak zmieniać głównej idei projektu).
16. Uszczelnienie głosowania przez internet (lub zniesienie takiej opcji). Minimum to potwierdzanie oddania głosu przez e-mail i podawanie pełnych danych adresowych.
17. Utworzenie zespołu monitorującego realizację projektów, w skład którego wejdzie 5 losowo wybranych mieszkańców (mogą to być pomysłodawcy).
18. Zamieszczenie szczegółowego sprawozdania finansowego z realizacji projektów wybranych w budżecie obywatelskim do 15 marca następnego roku.

Do rozważenia jest także wybór projektów o charakterze ogólnomiejskim przez panel obywatelski z losowo wyłonioną grupą mieszkańców (reprezentatywną dla struktury demograficznej Sopotu). Następne spotkanie komisji ds. budżetu obywatelskiego już w poniedziałek, 20 stycznia, o godz. 17.00 (sala nr 58).

Na koniec – dlaczego spotkania z pomysłodawcami przed realizacją projektów są istotne? Otóż sposób ich realizacji może budzić zastrzeżenia i z krytyką spotkał się na przykład remont schodów przy ul. Słowackiego w Górnym Sopocie (wybrany w drugiej edycji budżetu obywatelskiego, w okręgu 2). Wydawać by się mogło, że to prosty projekt, jak jednak wskazuje jego pomysłodawczyni, przed remontem było 16 stopni, a po remoncie jest ich… 35. A wystarczyło przecież zapytać autorkę projektu, co dokładnie ma w tym miejscu zostać zrobione i dlaczego.